41
ES
PL
RU
DE EN FR NL IT
Proszę sprawdzić, czy Państwa teleskop jest tak ustawiony, jak widać
na No. 28. Odważnik (No. 28, X) skierowany jest w dół i przedstawia
razem z tubusem oś pionową.
W tej pozycji widzą Państwo przez szukacz region polarny z gwiazdą
polarną. Gwiazda polarna jest najjaśniejszym obiektem tego regionu.
(No. 27)
Powinna ona być widoczna w środku pola widzenia okularu (f=20 mm).
Ustawienie biegunowe jest osiągnięte. To ustawienie wymaga wiele
cierpliwości, wynagradza jednak Państwa podczas poszukiwań za
pomocą współrzędnych astronomicznych dobrą możliwością pozycjonowa-
nia.
W tym ustawieniu biegunowym półkola (skale) osi deklinacyjnej (No.
29) powinny być ustawione na „9“ (= 90°) a oś rektascencji (No. 30)
na „0“ (= 0 godzin). W razie potrzeby muszą Państwo delikatnie przekręcić
obydwie skale do odpowiednich wartości (każdorazowo orientować się
według strzałek).
Po tym ustawieniu mogą Państwo korzystając z pomocy koła podziałowego
(skal) szukać obiektów niebieskich (patrz także 3.1. Możliwe obiekty obser-
wacji).
6. Szukacz
Państwa teleskop jest teraz mniej więcej ustawiony i nastawiony.
Aby osiągnąć wygodną pozycję obserwacyjną, proszę ostrożnie odkręcić
śrubę uchwytu tubusa (No. 9, X), tak aby mogli Państwo kręcić tubusem
teleskopu. Proszę ustawić okular i szukacz lunetkowy/szukacz LED w pozy-
cji, z której mogą Państwo wygodnie prowadzić obserwację.
Precyzyjne ustawienie następuje za pomocą szukacza lunetkowego.
Proszę patrząc przez szukacz spróbować ustawić gwiazdę polarną
(No. 27) w środku krzyża nitkowego szukacza (No. 31). Przy dokładnym
ustawieniu będzie Państwu pomocny wał (No. 16, K) osi godzinnej (No. 16,
b) oraz wał (No. 16, E) osi deklinacyjnej (No. 16, a).
7. Obserwacja
Po tym jak ustawili Państwo gwiazdę polarną w szukaczu lunetkowym/
szukaczu LED, będą Państwo mogli, spoglądając przez okular,
rozpoznać w teleskopie gwiazdę polarną.
W razie potrzeby mogą Państwo za pomocą giętkiego wału podjąć
dokładne ustawienie na gwiazdę, jak również ustawienie ostrości
obrazu za pomocą pokrętła ustawienia ostrości (No. 16, B).
Oprócz tego mogą Państwo teraz poprzez wymianę okularu (mniejsza
ogniskowa) ustawić większe powiększenie. Proszę zwrócić uwagę, że
powiększenie gwiazd jest prawie niezauważalne.
WSKAZÓWKA:
Okulary sà systemami soczewek zwróconymi ku
oczom. Poprzez okular zostaje odebrany obraz w
punkcie ogniskowym obiektywu, tzn. zostaje ukazany i
jeszcze raz powi´kszony. Potrzebne sà okulary z
ró˝nymi ogniskowymi, aby osiàgnàç ró˝ne
powi´kszenia. Prosz´ rozpoczynaç ka˝dà obserwacj´
z okularem o niskim powi´kszeniu (= wy˝sza ognisko-
wa 20mm).
i
8. Poszukiwanie gwiazd:
Na początku na pewno trudno przychodzi Państwu odnaleźć się na
gwiaździstym niebie, ponieważ gwiazdy i konstelacje gwiazd znajdują
się cały czas w ruchu i zmieniają swoją pozycję na niebie zależnie od
pory roku, daty i godziny.
Wyjątkiem jest gwiazda polarna. Przez nią przechodzi wyimaginowana
przedłużona oś biegunowa ziemi. Jest ona gwiazdą stałą i punktem
wyjściowym wszystkich map gwiazd. Na rysuku widzą Państwo
niektóre znane konstalacje gwiazd i ich układy, które są widoczne
przez cały rok. Układ ciał niebieskich jest jednakże zależny od daty i
godziny.
Jeżeli Państwo ustawili teleskop na jedną z tych gwiazd, stwierdzą
Państwo, że po krótkim czasie zniknie ona z pola widzenia Państwa
okularu. Aby wyrównać ten efekt, proszę uruchomić giętki wał
(No. 16, K) osi rektascencji i Państwa teleskop będzie podążał za
pozornym torem lotu tej gwiazdy.
9. Część koła
Gwiazdy i inne ciała niebieskie są lokalizowane na niebie poprzez
współrzędne.
Miejsce gwiazdy we wszechświecie zostaje określone poprzez
rektascencję i deklinację.
Deklinacja (No. 23, C) jest odstępem ciała niebieskiego od równika
niebieskiego (No. 26, d), mierzona w stopniach kąta. Przy gwiazdach
położonych na północ od równika niebieskiego liczba stopni jest
pozytywna. Jeśli gwiazda znajduje się na południe od równika, to liczba
stopni jest negatywna.
Rektascencja (No. 23, J) to odstęp gwiazdy mierzony na równiku
niebieskim od punktu równonocy wiosennej. Punkt równonocy
wiosennej jest punktem przecięcia równika niebieskiego z pozorną
orbitą słońca (tzw. ekliptyka) (No. 26, e). Odbywa się to na wiosnę w
czasie zrównania dnia z nocą (koniec marca). Ta wartość obliczana jest
odwrotnie do dziennego obrotu nieba, w jednostce czasu od godziny 0
do 24.
Bliższe informacje znajdą Państwo w mapach gwiazd i odpowiedniej
literaturze fachowej.
10. Akcesoria
Państwa teleskop posiada w podstawowym wyposażeniu wiele akcesoriów
(No. 2) W zależności od modelu mogą to być
10.1. Okulary:
Przez wymianę okularów określają Państwo odpowiednie powiększenie
teleskopu.
700 mm
÷ 20 mm
=
35 x
700 mm
÷ 12,5 mm
=
56 x
700 mm
÷ 4 mm
=
175 x
Wzór na obliczenie powiększenia:
Ogniskowa (Teleskopu) ÷ Ogniskowa (Okularu) = Powiększenie
Przykłady:
10.2. Lustro zenitalne (tylko refraktor):
Zwierciadło zenitalne (No. 2, 19) powoduje odwrócenie obrazu (odbicie
zwierciadlane) i jest dlatego używane tylko do obserwacji nieba.
10.3. Soczewka odwracająca:
Aby otrzymać stojący obraz odpowiadający oryginałowi pod względem
ustawienia stron, można użyć soczewki odwracającej.
Proszę odkręcić śrubę zaciskową (No. 25, X) i usunąć wszystkie akcesoria
z nasadki okularu (No. 1, 6). Następnie proszę wsadzić prosto
soczewkę odwracającą (No. 2, 20) w nasadkę okularu i ponownie
dokręcić ręcznie śrubę zaciskową. Potem należy wsunąć okular (np.
f=20mm) w otwór soczewki odwracającej i ponownie dokręcić śrubę
zaciskową (No. 25, Y).
10.4. Soczewka Barlowęa:
Z soczewką Barlowęa osiągną Państwo dodatkowo trzykrotnie większe
powiększenie.
10.4.1 Montaż i obsługa teleskopów soczewkowych
Jeśli używają Państwo teleskopu soczewkowego, soczewka Barlowęa
powinna być stosowana wyłącznie w lustrze zenitalnym (No. 13a, X).
Wtedy należy usunąć okular z lustra zenitalnego i zastąpić go przez
soczewkę Barlowęa. Następnie należy włożyć okular najpierw z największą
ogniskową i dokręcić ręcznie śrubę zaciskową w celu unieruchomienia
(No. 24).
10.4.1 Montaż i obsługa teleskopów zwierciadlanych
Jeśli używają Państwo teleskopu zwierciadlanego, należy odkręcić
śrubę zaciskową w nasadce okularu (No. 13b, X) i usunąć okular z
nasadki okularu. Następnie proszę wsadzić soczewkę Barlowęa prosto
